Máy phát điện 2 thì là gì? Đặc điểm và lưu ý quan trọng khi sử dụng

Trong các dòng máy phát điện hiện nay, máy phát điện 2 thì được đánh giá là giải pháp nhỏ gọn, dễ sử dụng và có chi phí đầu tư hợp lý. Loại máy này vận hành bằng động cơ đốt trong, hoàn thành một chu trình sinh công chỉ trong hai hành trình piston, sử dụng hỗn hợp xăng pha nhớt 2 thì làm nhiên liệu.

Trong bài viết này, Dianyo Powergen  đưa ra thông tin chi tiết về máy phát điện 2 thì từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động, ưu nhược điểm và những lưu ý giúp bạn có lựa chọn đúng đắn, phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế.

Máy phát điện 2 thì là gì?

Máy phát điện 2 thì là dòng máy sử dụng động cơ đốt trong, trong đó chu trình chuyển hóa năng lượng được hoàn thành chỉ qua hai hành trình của piston (hành trình nén - nổ và hành trình xả - hút). Điểm đặc trưng nổi bật nhất của máy phát điện 2 thì mà người dùng dễ dàng nhận biết, chính là việc đốt trực tiếp hỗn hợp nhiên liệu gồm xăng và nhớt 2 thì. Cách vận hành này giúp máy phát điện có thiết kế gọn nhẹ, đơn giản, dễ khởi động và thuận tiện cho nhu cầu sử dụng di động. Đây là điểm khác biệt cơ bản so với động cơ 4 thì.

Ảnh minh họa: Máy phát điện 2 thì

Cấu tạo động cơ 2 thì trong máy phát điện 2 thì

Một trong những yếu tố khiến máy phát điện 2 thì được ưa chuộng là nhờ cấu tạo động cơ đơn giản. Khác với các dòng động cơ phức tạp của máy phát điện công nghiệp công suất lớn, động cơ 2 thì có thiết kế tối giản, dễ sửa chữa và thuận tiện cho bảo dưỡng định kỳ.

- Piston: Chuyển đổi năng lượng sinh ra khi hỗn hợp nhiên liệu cháy giãn nở trong buồng đốt thành chuyển động, truyền lực tới trục khuỷu qua thanh truyền. Piston di chuyển tịnh tiến trong xilanh, kèm theo các vòng xéc-măng để đảm bảo kín khí và giảm ma sát.

- Trục khuỷu: Tiếp nhận lực từ piston và biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay, truyền năng lượng cho các bộ phận khác.

- Thanh truyền: Kết nối piston và trục khuỷu, đóng vai trò cầu nối quan trọng trong quá trình truyền lực.

- Bugi: Tạo tia lửa điện để đốt cháy hỗn hợp xăng pha nhớt 2 thì, giúp động cơ vận hành. Đây là bộ phận đặc trưng chỉ có trong các loại máy phát điện 2 thì chạy xăng.

- Cửa nạp: Cho phép hòa khí (hỗn hợp xăng + nhớt + không khí) đi vào buồng đốt để chuẩn bị cho quá trình đốt cháy.

- Cửa xả: Đẩy khí thải đã cháy ra ngoài, đảm bảo chu trình vận hành liên tục.

- Bánh đà: Bộ phận lưu trữ năng lượng, giúp động cơ quay ổn định và giảm rung lắc trong quá trình vận hành.

Nguyên lý hoạt động của động cơ đốt trong 2 thì

Nguyên lý vận hành của máy phát điện 2 đơn giản nhưng hiệu quả, giúp loại máy này trở thành lựa chọn lý tưởng cho nhu cầu sử dụng nhỏ gọn, linh hoạt. Khác với động cơ 4 thì thường thấy trong các dòng máy phát điện công nghiệp công suất lớn, động cơ 2 thì chỉ cần một vòng quay trục khuỷu (hai hành trình piston) là đã hoàn tất chu trình sinh công.

Cụ thể, một chu trình của động cơ 2 thì gồm hai kỳ chính: Nổ - Xả và Hút - Nén.

Kỳ 1: Nổ - Xả (hành trình đi xuống)

- Piston di chuyển từ điểm chết trên xuống điểm chết dưới.

- Hỗn hợp nhiên liệu (xăng pha nhớt) và không khí được bugi đánh lửa, sinh ra áp suất lớn trong buồng đốt, tạo ra công cơ học.

- Khi piston tiếp tục đi xuống, hỗn hợp khí mới bên dưới bị nén lại.

- Đến cuối hành trình, cửa xả và cửa nạp mở ra: khí cháy thoát ra ngoài và hỗn hợp nhiên liệu mới đi vào buồng đốt. Lúc này trục khuỷu đã quay được 180 độ.

Kỳ 2: Hút - Nén (hành trình đi lên)

- Piston bắt đầu đi lên, đồng thời đóng cửa nạp và cửa xả.

- Hỗn hợp nhiên liệu mới trong xilanh bị nén lại.

- Trước khi piston chạm điểm chết trên, bugi tiếp tục đánh lửa, khởi động một chu trình sinh công mới.

Như vậy, với chỉ hai hành trình piston, động cơ 2 thì đã hoàn tất một chu trình sinh công, mang lại ưu điểm công suất lớn trên thiết kế nhỏ gọn. Đây chính là lý do máy phát điện 2 thì rất phổ biến trong đời sống hàng ngày, dù không thể so sánh về độ bền bỉ hay công suất liên tục như các dòng máy phát điện công nghiệp.

Động cơ đốt trong máy phát 2 thì gồm những loại nào? 

Máy phát điện 2 thì hiện nay thường được cấu tạo dựa trên hai dạng động cơ đốt trong phổ biến: động cơ xăng 2 thì và động cơ diesel 2 thì. Mỗi loại có nguyên lý vận hành và đặc điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng khác nhau.

Động cơ xăng 2 thì (Động cơ Otto 2 thì)

- Loại động cơ này sử dụng hỗn hợp xăng pha nhớt 2 thì vừa làm nhiên liệu vừa đóng vai trò bôi trơn.

- Không có hệ thống nhớt bôi trơn riêng biệt như động cơ 4 thì, do đó chất lượng của nhớt 2 thì phải tinh khiết và có bổ sung phụ gia đặc biệt để đảm bảo hiệu quả vận hành.

- Một đặc điểm hạn chế của động cơ xăng 2 thì là khí thải gây ô nhiễm môi trường cao hơn, bởi quá trình cháy không hoàn toàn làm thất thoát một phần nhiên liệu và nhớt.

- Ưu điểm của loại động cơ này nằm ở thiết kế gọn nhẹ, dễ khởi động, chi phí đầu tư thấp, thường được ứng dụng cho các máy phát điện công nghiệp nhỏ hoặc máy phát điện dân dụng phục vụ nhu cầu gia đình, cửa hàng nhỏ.

Động cơ diesel 2 thì

- Ở loại động cơ này, không khí được nén đến áp suất và nhiệt độ cao trước khi nhiên liệu diesel được phun trực tiếp vào buồng đốt.

- Quá trình cháy diễn ra tự bốc cháy nhờ nhiệt độ nén cao, không cần bugi đánh lửa như động cơ xăng.

- Ưu điểm của động cơ diesel 2 thì là hiệu suất cao, tiết kiệm nhiên liệu, bền bỉ và chịu tải tốt. Tuy nhiên, cấu tạo phức tạp và chi phí đầu tư ban đầu cao hơn.

- Loại động cơ này thường được ứng dụng trong các máy phát điện công nghiệp công suất lớn, phục vụ cho nhà máy, công trình hoặc các hệ thống yêu cầu nguồn điện liên tục, ổn định.

Ưu nhược điểm của máy phát điện 2 thì

Máy phát điện 2 thì được ứng dụng cho các thiết bị có công suất nhỏ, thường không vượt quá 1200W. Nhờ cấu tạo đơn giản và khả năng vận hành linh hoạt, dòng máy này phù hợp cho nhu cầu sử dụng gia đình, cửa hàng nhỏ hoặc trong những tình huống cần nguồn điện dự phòng di động. Để lựa chọn đúng sản phẩm, bạn cần nắm rõ cả ưu và nhược điểm của máy.

Ưu điểm của máy phát điện 2 thì

- Kích thước nhỏ gọn: Thiết kế tối giản giúp máy dễ dàng di chuyển, phù hợp cho không gian hẹp hoặc nhu cầu cơ động.

- Trọng lượng nhẹ: So với động cơ 4 thì, máy phát điện 2 thì thường nhẹ hơn từ 4,5 – 6,8kg, tiện lợi khi mang vác.

- Không cần dầu cacte: Quá trình bôi trơn được thực hiện thông qua hỗn hợp xăng và nhớt, giúp tiết kiệm công đoạn bảo dưỡng.

- Tiêu hao dầu thấp: Thông thường, tỷ lệ pha trộn nhiên liệu và dầu khoảng 32:1, đủ để vận hành ổn định.

- Phù hợp với công suất nhỏ: Cho sản lượng điện ổn định trong các ứng dụng không đòi hỏi công suất lớn.

- Hoạt động êm ái: Khi kết hợp với bộ giảm âm và vỏ cách nhiệt, máy có thể chạy khá yên tĩnh.

- Chi phí đầu tư thấp: Giá thành rẻ hơn so với các dòng máy phát điện công nghiệp công suất lớn, phù hợp với đa số hộ gia đình.

Nhược điểm của máy phát điện 2 thì

- Cần trộn nhiên liệu thủ công: Người dùng phải pha xăng với dầu trước khi sử dụng, tốn thời gian và dễ sai tỷ lệ.

- Không đa dụng: Hỗn hợp nhiên liệu đã pha chỉ sử dụng được cho máy, không tận dụng được cho các thiết bị khác.

- Bảo dưỡng thường xuyên: Bugi và bộ lọc cần vệ sinh, thay thế định kỳ để máy vận hành ổn định.

- Công suất hạn chế: Công suất đầu ra thấp, chỉ phù hợp cho các thiết bị nhỏ; không thể đáp ứng nhu cầu điện năng lớn như máy phát điện công nghiệp.

- Phát thải cao: Khí thải phát sinh nhiều, gây ô nhiễm môi trường và tiêu tốn nhiên liệu hơn so với máy 4 thì.

- Tiêu hao nhiên liệu lớn: Hiệu suất không cao, mức tiêu hao thường vượt trội hơn so với các dòng máy 4 thì.

- Độ ồn cao: Nếu không được trang bị bộ giảm âm tốt, tiếng ồn có thể gây khó chịu khi sử dụng lâu dài.

- Máy cần được bảo dưỡng định kỳ, bao gồm tra dầu, vệ sinh bugi, lau chùi bộ lọc.

Tóm lại: 

So với máy phát điện 2 thì, các dòng máy phát điện 4 thì hiện nay sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật hơn như hiệu suất cao, bền bỉ, tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường. Tùy theo nhu cầu, người dùng có thể lựa chọn các dòng sản phẩm như:

- Máy phát điện một pha phù hợp với gia đình, cửa hàng nhỏ.

- Máy phát điện 3 pha đáp ứng nhu cầu sản xuất và kinh doanh quy mô vừa.

- Máy phát điện công nghiệp công suất lớn, đảm bảo nguồn điện liên tục cho nhà máy, công trình, bệnh viện.

Ứng dụng của động cơ 2 thì

Nhờ thiết kế đơn giản và chu trình hoạt động chỉ trong hai hành trình của piston, máy phát điện 2 thì cùng các loại động cơ 2 thì khác thường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt ở những nơi yêu cầu thiết bị gọn nhẹ, dễ di chuyển và công suất vừa phải.

Ứng dụng trong đời sống và nông nghiệp

Động cơ 2 thì rất phổ biến trong các thiết bị cầm tay hoặc máy móc nông nghiệp nhờ khả năng khởi động nhanh và vận hành ổn định. Một số ví dụ tiêu biểu gồm:

- Máy cắt cỏ: nhẹ, dễ mang vác, phù hợp sử dụng trong vườn nhà và đồng ruộng nhỏ.

- Máy cưa xích: động cơ 2 thì mạnh mẽ, giúp cưa gỗ hiệu quả, dễ thao tác.

- Xe địa hình nhỏ (ATV, dirt bike): thường sử dụng động cơ 2 thì vì khả năng tăng tốc nhanh và trọng lượng nhẹ.

Ứng dụng trong công nghiệp và giao thông vận tải

Không chỉ giới hạn ở công suất nhỏ, động cơ 2 thì đặc biệt là loại chạy dầu diesel còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và giao thông:

- Máy phát điện khẩn cấp: thường dùng tại công trình, bệnh viện hoặc các khu vực cần nguồn điện dự phòng.

- Tàu thủy và tàu lửa: động cơ diesel 2 thì với công suất lớn, độ bền cao, phù hợp cho hoạt động liên tục và tải nặng.

- Máy phát điện công nghiệp: sử dụng động cơ diesel 2 thì trong một số trường hợp đặc thù, khi yêu cầu sự ổn định và công suất lớn.

Những đặc điểm nổi trội của máy phát điện 2 thì

Máy phát điện 2 thì ngày càng được nhiều người lựa chọn nhờ thiết kế nhỏ gọn, dễ sử dụng và chi phí hợp lý. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật khiến dòng máy này được ưa chuộng trong gia đình, cửa hàng nhỏ cũng như các ứng dụng cần nguồn điện tạm thời.

Kiểu dáng nhỏ gọn, tính cơ động cao

Một trong những ưu điểm lớn nhất của máy phát điện 2 thì chính là trọng lượng nhẹ, chỉ từ 4,5 – 7kg. Kiểu dáng nhỏ gọn giúp việc cất trữ không chiếm nhiều diện tích, đồng thời tạo sự tiện lợi tối đa khi di chuyển. Người dùng có thể dễ dàng xách tay, mang máy đến nhiều vị trí khác nhau mà không cần tốn quá nhiều sức lực. Đây là ưu điểm mà các dòng máy phát điện công suất lớn khó có thể đáp ứng.

Tiết kiệm dầu bôi trơn

Động cơ 2 thì không cần bôi trơn thường xuyên như động cơ 4 thì. Lượng dầu nhớt yêu cầu khá thấp, với tỷ lệ trung bình dầu – xăng là 1:32, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành. Thông thường, chỉ cần định kỳ khoảng 3 tháng bổ sung thêm dầu là máy đã có thể hoạt động ổn định, bền bỉ, không tốn nhiều công chăm sóc.

Giá thành hợp lý, chi phí đầu tư thấp

So với nhiều dòng máy phát điện công nghiệp hay các model 4 thì, máy phát điện 2 thì có giá thành phải chăng hơn rất nhiều.

Máy vẫn đảm bảo độ bền từ 5 - 10 năm nhờ các linh kiện được gia công bằng chất liệu tốt, ít hỏng hóc. Vì vậy, người dùng không phải lo lắng về chi phí sửa chữa hay thay mới phụ tùng quá thường xuyên.

Có nên mua máy phát điện 2 thì không?

Máy phát điện 2 thì là lựa chọn phù hợp cho những ai cần một thiết bị phát điện nhỏ gọn, cơ động, phục vụ nhu cầu dưới 1000W. Với kích thước nhẹ, dễ mang theo và chi phí đầu tư thấp, dòng máy này đặc biệt thích hợp cho gia đình, cửa hàng nhỏ, các chuyến du lịch dã ngoại hoặc công việc di động ngoài trời.

Tuy nhiên, nếu bạn ít quan tâm đến việc bảo dưỡng thì có thể gặp chút bất tiện, bởi máy phát điện 2 thì đòi hỏi pha nhiên liệu đúng tỷ lệ và vệ sinh định kỳ. Dù vậy, với đa số người dùng, đây không phải là vấn đề quá lớn, nhất là khi ưu điểm gọn nhẹ và linh hoạt chiếm ưu thế.

Những lưu ý khi sử dụng máy phát điện 2 thì

Để máy phát điện 2 thì luôn hoạt động ổn định, bền bỉ và an toàn, người dùng cần ghi nhớ những nguyên tắc quan trọng sau:

Pha đúng tỷ lệ xăng và nhớt 2 thì

- Đây là yếu tố sống còn đối với động cơ 2 thì. Tỷ lệ pha phổ biến là 1:25 hoặc 1:50 tùy dòng máy, luôn được ghi rõ trong sách hướng dẫn. 

- Tuyệt đối không sử dụng xăng nguyên chất hoặc pha sai tỷ lệ, vì có thể dẫn đến bó máy và hư hỏng nặng. 

- Ưu tiên sử dụng loại nhớt 2 thì chuyên dụng, chất lượng cao để tăng tuổi thọ động cơ.

Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ

- Các bộ phận như bugi, lọc gió cần được vệ sinh hoặc thay mới theo khuyến cáo.

- Hệ thống xả nên được kiểm tra thường xuyên để tránh tình trạng tắc nghẽn do cặn carbon.

Vận hành nơi thoáng khí

- Khí thải từ máy 2 thì có chứa nhiều khí độc, đặc biệt là CO.

- Luôn đặt máy ở khu vực khô ráo, thoáng gió, tránh gần nơi sinh hoạt để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Không chạy quá tải

- Mỗi máy đều có công suất định mức cụ thể, việc sử dụng vượt quá mức này sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ và gây hỏng hóc.

- Người dùng nên lựa chọn công suất máy phù hợp với tổng nhu cầu điện để vận hành hiệu quả.

- Tuân thủ đúng các lưu ý trên sẽ giúp bạn khai thác tối đa hiệu quả, đồng thời tăng tuổi thọ của máy phát điện 2 thì.

Kết luận

Máy phát điện 2 thì không phải là lựa chọn tối ưu cho mọi nhu cầu, nhưng lại là giải pháp tuyệt vời cho các trường hợp cần nguồn điện nhỏ, tạm thời và linh hoạt. Tại Dianyo Powergen, với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn và cung cấp hàng ngàn máy phát điện nhập khẩu cho khách hàng trên toàn quốc, chúng tôi tự tin mang đến cho bạn những giải pháp phù hợp nhất. Nếu bạn cần một chiếc máy phát điện 2 thì cho gia đình, hay một máy phát điện công nghiệp cho nhà xưởng, doanh nghiệp, bệnh viện chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành để giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn.